7 μαθήματα για την Οθωμανική αυτοκρατορία

Παρακάτω παρατίθενται 7 μαθήματα, ένας κατάλογος επαναληπτικών ερωτήσεων και ένα φύλλο εργασίας (ή τεστ) για τη διδασκαλία της ενότητας για την οθωμανική αυτοκρατορία στη Στ' δημοτικού.

Το υλικό αυτό δεν σκοπεύει να υποκαταστήσει το σχολικό βιβλίο. Φτιάχτηκε για ένα συγκεκριμένο τμήμα Στ' τάξης. Οι πολλές λεπτομέρειες και τα μεγάλα κείμενα του διδακτικού εγχειριδίου δεν ανταποκρίνονταν στις ανάγκες των συγκεκριμένων μαθητών. Κατά συνέπεια ένα υλικό με λιγότερες λεπτομέρειες, πιο μικρά και πιο απλά κείμενα θα προωθούσε καλύτερα την ιστορική παιδεία των συγκεκριμένων μαθητών και θα επέτρεπε  την εμβάθυνση της συζήτησης στην τάξη. Σε κάθε περίπτωση η εικονογράφηση του σχολικού βιβλίου, κάποιες από τις πηγές του καθώς και συγκεκριμένα αποσπάσματα του φάνηκαν χρήσιμα κατά τη διδασκαλία. Τα μαθήματα που προτείνονται εδώ δεν αντιστοιχούν ένα προς ένα σε εκείνα του σχολικού βιβλίου, αλλά καλύπτουν την ίδια θεματολογία.

Η διδασκαλία που οδήγησε στην παραγωγή αυτών των μαθημάτων (όπως και εκείνων  για την ελληνική επανάσταση) στηρίχθηκε σε μία αρχή και μία υπόθεση. Η αρχή συνοψίζεται στο ότι διδάσκουμε ιστορία κυρίως για να αφυπνίσουμε την ιστορική έγνοια των μαθητών μας, την έγνοια  τους δηλαδή για τους ανθρώπους του παρελθόντος, τα προβλήματά τους και τις εξελίξεις τους.  Η υπόθεση συνοψίζεται στο ότι δεν μπορούμε να προωθήσουμε σε μία σχολική τάξη αυτές τις επιδιώξεις χωρίς διδασκαλία νέων περιεχομένων και χωρίς χρόνο για τη συλλογική εμβάθυνση σ' αυτά.

Το υλικό αυτό μπορεί να φανεί χρήσιμο και σε άλλους συναδέλφους, οι μαθητές των οποίων ούτε δεινοί αναγνώστες ούτε ιστορικά περίεργοι είναι.

1.  Βασικά στοιχεία και εξελίξεις

2. Παροικίες - Οικονομία

3. Κλέφτες και αρματολοί

4. Βίαιη αμφισβήτηση

5. Σούλι

6. Ελληνικά σχολεία στην Οθωμανική αυτοκρατορία

7. Τρεις για την ελληνική παιδεία

8. Ερωτήσεις επανάληψης

9.  Φύλλο εργασίας για την επανάληψη ή τεστ

Υ.Γ. Οι διαφορές ανάμεσα στις ιδεολογικές αφετηρίες του υλικού αυτού και του σχολικού βιβλίου δεν παρουσιάζονται εδώ. Η αξία τους είναι μάλλον δευτερεύουσα. 

Κουβάδες σκέψης

Έχουμε τρεις κουβάδες: τον κόκκινο, τον μπλε και τον κίτρινο. Καθένας τους χωράει το πολύ 5 λίτρα.  

Μετράμε προσεκτικά και βάζουμε σε κάθε  κουβά διαφορετική ποσότητα ολόκληρων λίτρων.
Αν μεταφέρουμε το υγρό του κόκκινου κουβά στον μπλε, τότε αυτός θα περιέχει τόσο υγρό όσο και ο κίτρινος.
Το μισό υγρό του κίτρινου είναι ίσο με το διπλάσιο υγρό του κόκκινου.
Πόσα λίτρα υγρού έχει κάθε ένας από τους κουβάδες μας;

πηγή: https://nrich.maths.org/1169

Τετράγωνο ντόμινο

Χρησιμοποίησε αυτά τα πλακάκια ντόμινο για να φτιάξεις ένα τετράγωνο. Τοποθέτησε τα έτσι ώστε κάθε πλευρά να έχει τον ίδιο αριθμό κουκίδων

τετράγωνα με ντόμινο

Τετράγωνο με ντόμινο και πλευρά οκτώ

Μπορείς να τοποθετήσεις αυτά τα πλακάκια ντόμινο

στην περίμετρο αυτού του τετραγώνου

έτσι ώστε κάθε πλευρά να έχει οκτώ κουκκίδες;

πηγή: https://nrich.maths.org/146

διαφορά 2

Βρείτε τη σωστή θέση

Τοποθετήστε τους αριθμούς από το 1 ως το 6 στους κύκλους με τέτοιο τρόπο ώστε κάθε αριθμός να είναι ίσος με τη διαφορά των δύο αριθμών στους οποίους στηρίζεται.

Παράδειγμα: 

πηγή: https://nrich.maths.org/6227

5−2=3

Αυγά

Πόσα αυγά έφερε κάθε παιδί;

    

Ο Παναγιώτης, η Έλλη, η Αθηνά και ο Σωτήρης συγκέντρωσαν τα διακοσμητικά αυγά τους και βρήκαν ότι είναι 38.

Ξέρουμε ότι ο Σωτήρης έφερε ένα λιγότερο από τον Παναγιώτη, ο Παναγιώτης έφερε 5 λιγότερα από την Έλλη και η Αθηνά τα μισά από εκείνα της Έλλης. Ξέρουμε τέλος ότι ο Παναγιώτης έφερε 2 αυγά περισσότερα από την Αθηνά. 

Μπορείτε να βρείτε πόσα αυγά έφερε κάθε παιδί; 

πηγή: https://nrich.maths.org/939